Lista aktualności Lista aktualności

Grądy zakwitły

Dęby i graby nie rozwinęły jeszcze liści. Ich pąki ogrzewane przez wiosenne słońce nieśmiało ukazują swe delikatne jasnozielone wnętrze. Drzewa powoli budzą się z zimowego spoczynku. Równocześnie, na samym dnie lasu trwa wyścig z czasem!

Rośliny runa pobudzone wiosennym ociepleniem, zaczynają intensywny wzrost. Geofity, bo o nich mowa, muszą rozwinąć liście i zakwitnąć zanim znajdujące się ponad nimi korony drzew zazielenią się i całkowicie zacienią dno lasu. Wczesna wiosna to jedyny taki moment
w całorocznym „cyklu życia" grądu, wielogatunkowego lasu liściastego.

Geofity – ziemnopączkowe. Byliny posiadające pączki odnawiające ukryte głęboko
w glebie – w kłączach, cebulach, bulwach, chronią się w ten sposób przed suszą i niskimi temperaturami. Rośliny te występują w klimatach o zaznaczonych porach suchych
i deszczowych oraz jako elementy wczesnowiosennej flory w runie lasów liściastych.

Pierwsze ukazują się wąskie, sterczące jak młody szczypiorek listki... Czasem wyrastają ponad zalegającą gdzieniegdzie w lesie warstwę śniegu. To śnieżyczka przebiśnieg pierwsza startuje ku słońcu. Zaczyna kwitnąć już pod koniec lutego! Z pewnością znacie jej piękne, śnieżnobiałe, zwisające ku ziemi kwiaty. W lasach spotkać ją można prawie wyłącznie
w południowej części naszego kraju, ale za to jest częstym bywalcem naszych ogrodów i parków.

Kolejną uczestniczką wiosennego wyścigu jest przylaszczka pospolita.
Jej delikatne niebieskie lub fioletowe kwiaty, przypominają te, znane z dziecięcych rysunków... natomiast liście zadziwiają swoim kształtem! Złożone z trzech trójkątnych „klap" wydają się nie pasować do prostych kwiatów. Roślina ta zakwita w marcu i cieszy nas swoim widokiem aż do maja. Występuje na całym terytorium Polski, poza terenami górskimi.

            Następny kolor w wiosennej palecie runa leśnego to żółć. Dostrzec ją można szczególnie w wilgotnych fragmentach lasu a także na podmokłych łąkach i w zaroślach porastających brzegi potoków i źródeł. Żółte kwiaty, kształtem podobne do kwiatów przylaszczki, należą do ziarnopłonu wiosennego, rośliny z rodziny jaskrowatych. Ta drobna roślina kwitnie od marca do maja, ma mięsiste, lśniące liście, rosnące często w kępkach. W dogodnych warunkach, pnąc się po ziemi, pokrywa znaczne połacie lasu.

            Najpowszechniejszym i najbardziej znanym geofitem jest z pewnością zawilec gajowy, uważany przez wielu z nas za zwiastun wiosny. Rozpowszechniony na terenie całego kraju, porasta nie tylko grądy, ale także lasy mieszane. Białe, delikatne kwiaty zawilca rozwijają się
w marcu i kwitną czasem do pierwszych dni maja. Gdy pogoda nie sprzyja, kiedy robi się chłodno i deszczowo, kwiaty zamykają się. To samo dzieje się każdego wieczora, kiedy temperatura w lesie spada.

            Wyścig geofitów ku słońcu trwa w najlepsze – warto wybrać się teraz do lasu, by móc zaobserwować to wyjątkowe zjawisko. Mimo, iż powtarza się co roku, to za każdym razem, po długiej i ciężkiej zimie budzi w nas zachwyt i wiosenną nadzieję.